اگه دقت کرده باشید اکثر کابل های برق سه تا شاخه داره که تو ایران سومی همیشه بدون شاخه هست. معنی این سومی اینه که هر دستگاهی باید به یک ولتاژ رفرنس صفر ولت وصل باشه تا هم از آسیب مصون بمونه و هم بتونه دقیق کار کنه. اکثر خونه ها این خط صفر ولت رو نداره. پریز برق به شما دو تا خط میده که یکیش ۲۲۰ ولت نوسانی AC هست و دیگری تقریبا صفر ولت و وقتی دستگاه به این دو پین وصل میشه یه جریانی میکشه که باعث میشه دستگاه کار کنه. اما مساله اینجاست که اون ولتاژ تقریبا صفر که نول خوانده میشه نمیتونه صد در صد ثابت باشه و اگر ما به یک ولتاژ دقیق صفر ولت نیاز داشته باشیم نمیتونیم روی ولتاژ نول حساب کنیم. سیستم صوتی یک دستگاه دقیق آنالوگ بحساب میاد (مثل لوازم آزمایشگاهی) و احتیاج به یک صفر ولت رفرنس داره. برای این منظور باید یک چاه زمین در محل سکونت کنده بشه تا از طریق اون چاه ما بتونیم با یک سیم ضخیم از ولتاژ صفر زمین استفاده کنیم (زمین مثل یک هادی بزرگ با ولتاژصفر فرض میشه دقیقا مثل دریا که اگه آب رودخانه ای به اون بریزه از لحاظ عملی ارتفاع سطحش تغییری نمیکنه).
چاه های زمین هم انواع گوناگونی دارند و همه اونها مناسب یک دستگاه دقیق نیستند و خیلی از اونها فقط برای رفع خطر صاعقه طراحی شدند و کاربرد آزمایشگاهی ندارند. اکثر استودیوهای حرفه ای دنیا یک صفر ولت نسبتا ایده ال دارند و ما هم باید به این مساله توجه کافی داشته باشیم. طی تست هایی برای من اثرات این ولتاژ صفر مشخص شده و خودم گرچه نتونستم تو حیاط چاه زمین ایجاد کنم اما فعلا از ولتاژ نسبتا کار راه انداز لوله شوفاژ استفاده میکنم.
اما چرا این مساله مهمه و چه اثراتی رو بدنبال داره؟
اولین مساله جمع شدن بار الکتریکی بر روی کامپوننتها و عدم تخلیه اون هست که منابع مختلفی باعث ایجاد این بار میشوند (مثلا انتقال بار الکتریکی از طریق دستهای شما هنگاه لمس سیستم). دومین مساله هم پتانسیل نبودن ولتاژ پایه کامپوننتهاست که تاثیر بدی بر روی عملکرد دستگاه ها داره و همه اینها کمک میکنه سیستم نویز و هام جمع کنه.
نبودن ولتاژ رفرنس باعث از دست دادن ریتم صدا Timing ، احساس ناخوشایند از صدا در طولانی مدت و عدم آرامش صدا میشه و خصوصا در بخشهایی از موسیقی که سیستم نیاز به جریان دهی بالا داره (مثلا ضربات Drum در فرکانسهای پایین) صدا از دست میره. تو فرکانسهای بالا هم، شفافیت و تفکیک کم میشه و احساس قاطی بودن باعث میشه صدا به گوش نشینه.
در مجموع احساس میکنید صدا توسط یک عامل خارجی مدوله شده و راحت پخش نمیشه و این عدم صحت در حوزه زمان شنونده رو آزار میده.
دستگاهها هم به دو شکل طراحی میشوند، بعضی از اونها فرض میکنند ما صفر رفرنس نداریم و با یک ترانس ولتاژ نول رو از ولتاژ بدنه دستگاه که رفرنس فرض میشه جدا میکنند و بعضی دیگر ولتاژ صفر رو از زمین میگیرند. یعنی برای گروه اول ولتاژ پایه همون ولتاژ بدنه دستگاه هست و برای گروه دوم ولتاژ زمین صفر فرض میشه.
گروه دوم از استاندارد بالاتری استفاده میکنند و بهتره کامپوننتها همگی از یک کلاس طراحی انتخاب شوند. مساله انواع نویز و همچنین انواع طراحی ها رو برای از بین بردن اون بعدا بیشتر توضیح میدم.
Read More
. اصل مهم علاقه به موسیقی و یک صدای خوب هست نه خود سیستم و البته کسانی که صدای خوب رو دوست دارند اکثرشون بدنبال سیستم خوب هم هستند و به HiFi علاقه مندند. اما بعضی ها اونقدر سرگرم شنیدن موسیقی نیستند که بدنبال بازی با سیستمشون هستند. کمی این دو گروه با هم فرق دارند.